Hoe Belgische AI de filmwereld op zijn kop zet

ScriptBook zag het levenslicht in 2015 dankzij een masterthesis van huidig CEO Nadira Azermai. “Nadira wou hiermee de box-office van een filmscript voorspellen op basis van predictieve modellen”, verduidelijkt Ide Claessen (CCO Scriptbook). “Ze richtte de startup op en pitchte haar idee aan investeerders en durfkapitalisten, wat de bal aan het rollen bracht. Na een financiële injectie en twee jaar intensief ontwikkelen was de eerste versie klaar en nam ScriptBook het patent op deze technologie.”

Voordat het naar de markt trok, was ScriptBook in 2018 evangelist van de eigen bijbel. “We werden meteen serieus genomen en kregen uitnodigingen voor talloze filmfestivals. Daarnaast deden we heel wat lezingen en debatteerden we met de top van de EU over de ethische kwesties en wetgeving rond AI. Vandaag zijn we klaar voor de markt: we publiceerden onlangs nog een demo van onze software om te tonen hoe het werkt. We mikken niet enkel op de grote filmhuizen: ook freelance scriptschrijvers kunnen hun tekst analyseren met onze tool. Daarna kunnen ze het resultaat gebruiken om producers te overtuigen van hun topscript: het geeft hen extra slagkracht om het te maken in de filmindustrie.”

“Onze AI is nu 86 procent accuraat terwijl de grote studio’s de helft minder scoren op hun prognoses: iets wat we ontdekten toen we heel wat oude filmscripts analyseerden. We voorspellen dus veel efficiënter hoe succesvol een film wordt. Toch zijn we geen boekhoudkundige tool: een scenario moet in eerste instantie gewoon goed zijn. De filmsector verdedigt emotie en buikgevoel, maar door deze menselijke factoren belanden heel wat potentiële topscripts in de prullenmand. Door partijdigheid worden sommige ervan zelfs nooit gelezen. Ons systeem countert dat: het analyseert elk script volledig, wat een nieuwe instroom van creatieve scriptschrijvers mogelijk maakt.”

Door partijdigheid uit te sluiten, versterkt ScriptBook creativiteit. “Ons ultieme doel is dat elke schrijver vertrouwt in ons systeem, een script uploadt en na 6 minuten een resultaat krijgt: compleet met een uitgebreide indicatie over de slaagkansen van de film. Zo heeft Joker met Joaquin Phoenix een saaie storyline, maar ons systeem raadde toch aan om de film te produceren: met internationale prijzen als gevolg. Een filmstudio heeft trouwens nog steeds de vrijheid om de productie door te laten gaan, wij geven enkel advies. Bij ons wordt je script daarentegen helemaal gelezen en belandt het nooit op één of andere stapel. Zo hopen we het harde werk van de schrijvers te belonen en hen dichter bij de studio’s te brengen.”

Het doel van ScriptBook is niet enkel om de filmindustrie efficiënter te maken: het wil ook de sector democratiseren. De filmindustrie in Amerika zorgde zelf voor haar reusachtige status: dankzij kaskrakers kwamen er meer privé geldschieters waardoor nu het hart van de filmindustrie in de VS ligt. In Europa is dat verhaal anders: er wordt meer belang gehecht aan het culturele aspect en er zijn veel onafhankelijke filmmakers. “Per jaar worden in Europa dubbel zoveel films gemaakt als in Amerika, maar hier rendeert de sector niet: het marktaandeel van de VS is namelijk tachtig procent. ScriptBook kan de Europese filmsector een boost geven en de producers helpen om betere beslissingen te maken. Langs de andere kant zou Amerika een pak meer arthouse en nichefilms produceren als ons advies strikt wordt gevolgd.”

Toch beïnvloeden deze nieuwe technologieën de creativiteitsbeleving. “Er zijn reeds bedrijven die automatisch trailers en posters genereren, wat wij helemaal niet doen. Wij trainen onze AI zelf: met menselijke logica geven we aan wat goed of slecht is. Doen we dat niet? Dan zou de AI na een jaar vol succesvolle blockbusters een pak meer van dat type films goedkeuren, wat de sector helemaal uitwringt. We stellen ons dus constant de vraag of onze AI creatief genoeg redeneert. Dit is de essentie van computational creativity: de AI wordt zelf creatief, iets wat we ook herkennen in de Adobe-tools.”

“Er is soms nog tegenkanting vanwege het spanningsveld tussen de grote studio’s en ons. Zij willen niet dat wij alle data van hun films hebben, maar beseffen ook dat wij een productieproces efficiënter maken en zo budget vrijmaken om meer en betere films te produceren. Dat spanningsveld komt ook omdat we Belgisch zijn: als Amerikaans bedrijf zouden we al een pak verder staan. Daarom blijven we samenwerken met freelancers, schrijversgildes en onafhankelijke productiehuizen. Het zijn de minder gekende talenten die we zo tentoonstellen aan het brede publiek.”

Het AI-gegeven blijft controversieel, beseft ook Ide. “We willen geen industrie kapotmaken, maar eerder een co-creatietool ontwikkelen die een scriptschrijver assisteert in het schrijven van het ultieme script. Als mens moeten we deze technologie wel omarmen: vroeg of laat zou soortgelijke software als ScriptBook opduiken. Een gouden tip voor de creatieven in het algemeen? Focus je op het meester worden in een creatieve ambacht, of gebruik de combinatie van mens en machine in je eigen voordeel. Alles daartussen zal wegvallen: het wordt dus kiezen tussen analoog of digitaal. Wie zich tegen deze dualiteit verzet, zal alleen maar gefrustreerder geraken. De tools zijn er nu: gebruik ze om te groeien en beter werk te creëren.”

Ondanks dat hun automatisch serviceplatform haaks staat op de menselijke creativiteit is ScriptBook een meerwaarde voor de creatieve sector en de filmfanaten. De kwaliteit van films zal verhogen en creatief talent zal meer kansen krijgen. Deze revolutionaire innovatie toont aan dat digitalisering niet te stoppen valt, hoe sceptisch je het ook bekijkt. Net als in de traditionele sectoren zal de digitale werkwijze zich steviger manifesteren. Reden te meer om met onze menselijke creativiteit deze dualiteit te omarmen en de digitalisering in ons voordeel te gebruiken.